Ortoreksiya nervoza, bireylerin sağlıklı ve doğal beslenmeye aşırı odaklanması, bu konudaki takıntı ve kontrol ihtiyacı nedeniyle yaşamlarında işlevsel ve sosyal sorunlar yaşaması durumudur. Ortoreksiya nervoza, yeme bozuklukları spektrumunda yer alsa da, şu an için resmi bir tanı kategorisi olarak kabul edilmemektedir. Bununla birlikte, bu durumun tanı kriterleri, terapi ve tedavi yaklaşımları hakkında konuşmak önemlidir.
Ortoreksiya Nervoza Tanımı
Ortoreksiya nervoza, bireylerin sağlıklı beslenme konusundaki aşırı takıntıları ve bu konuda sürekli kontrol ihtiyacı nedeniyle yaşamlarında sosyal, işlevsel ve psikolojik sorunlar yaşadığı bir durumdur. Bu bireyler, besin değeri ve saflığına dikkat etmeye öncelik verir, ancak bu süreçte diğer yaşam alanlarını ve sağlık yönlerini ihmal edebilirler.
Tanı Kriterleri
Ortoreksiya nervoza için resmi tanı kriterleri olmamasına rağmen, uzmanlar bu durumu tanımlamak için şu belirtileri ve özellikleri kullanmaktadır:
a. Sağlıklı beslenmeye aşırı odaklanma ve bu konuda sürekli düşünme
b. Besin değeri ve saflığına yönelik takıntılı düşünceler
c. Beslenme konusundaki sınırlamaların giderek artması
d. Diğer yaşam alanlarında ve sosyal ilişkilerde işlevsel ve sosyal sorunlar yaşama
e. Beslenme ile ilgili kurallara uymama durumunda aşırı suçluluk ve kaygı duyma
Terapinin Katkıları
Ortoreksiya nervoza ile başa çıkmak için terapi ve tedavi yaklaşımları kullanılabilir. Bu yöntemlerin katkıları şunlardır:
a. Bireysel Terapi: Bireylerin sağlıklı beslenme konusundaki takıntılı düşüncelerini ve davranışlarını sorgulamalarına ve değiştirmelerine yardımcı olur. Bu süreçte, bireyler beslenme ile ilgili düşüncelerini daha gerçekçi ve esnek hale getirirler.
b. Aile Terapisi: Ortoreksiya nervoza yaşayan bireylerin aileleri, terapi sürecine dahil edilerek, aile içinde sağlıklı beslenme alışkanlıkları ve ilişkilerin desteklenmesi sağlanır.
c. Grup Terapisi: Benzer sorunlar yaşayan bireylerin bir araya geldiği grup terapisi, ortoreksiya nervoza mağdurlarının deneyimlerini paylaşarak, başkalarından destek almasına ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarını ve düşüncelerini yeniden yapılandırmasına yardımcı olur.
d. Beslenme Danışmanlığı: Beslenme uzmanları, ortoreksiya nervoza yaşayan bireylere, dengeli ve sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturmalarına yardımcı olur. Bu süreçte, bireyler besin değeri ve saflığına yönelik takıntılarından uzaklaşarak, yaşamlarında daha sağlıklı ve esnek beslenme alışkanlıkları geliştirirler.
e. Stres yönetimi ve gevşeme teknikleri: Terapi sürecinde bireyler, stres yönetimi ve gevşeme teknikleri öğrenerek, beslenme ile ilgili endişe ve kaygılarını azaltmaya ve yaşamlarında daha dengeli bir hale gelmeye çalışırlar.
Terapinin katkıları sayesinde, ortoreksiya nervoza yaşayan bireyler, sağlıklı beslenme konusundaki takıntılarından kurtulabilir ve yaşamlarında daha dengeli ve esnek bir beslenme düzeni oluşturabilirler. Bu süreçte, bireylerin diğer yaşam alanlarındaki ve sosyal ilişkilerindeki işlevsel ve sosyal sorunlarının da ele alınması önemlidir.
Sonuç olarak, ortoreksiya nervoza, sağlıklı beslenme konusunda aşırı odaklanma ve takıntıya bağlı olarak yaşanan bir yeme bozukluğudur. Terapi ve tedavi yaklaşımları, bireylerin bu durumla başa çıkmalarına ve yaşamlarında daha sağlıklı ve dengeli beslenme alışkanlıkları geliştirmelerine yardımcı olabilir. Bu süreçte, bireylerin yaşamlarında ve sosyal ilişkilerinde daha işlevsel ve mutlu bir hale gelmelerine destek olmak önemlidir.
Yeni yazılardan haberdar olmak için e-posta listeme kayıt olabilirsiniz. Aşağıdaki kutucuğa e-posta adresinizi yazıp kaydol tuşuna basarsanız her yazı yayınlandığında otomatik olarak bilgilendirileceksiniz.
Anıl Yılmaz
Uzm. Psikolog & Psikoterapist
