İnsanlar terapiye başvurma ihtiyacını, yaşamlarında deneyimledikleri zorlukların başa çıkma becerilerini aştığında ve psikolojik, sosyal veya işlevsel açıdan sürekli bir rahatsızlık hissettiklerinde düşünebilirler. Terapi, yaşamın zorluklarıyla başa çıkma becerilerini geliştirmeye, duygusal refahı artırmaya ve kişisel hedeflere ulaşmaya yardımcı olabilir. Terapiye başvurma kararı, genellikle bir dizi belirti ve koşula dayanır.
Terapiye başvurmayı düşünmeye iten bazı faktörler şunlardır:
- Sürekli stres, anksiyete ve endişe: Yaşamın zorlukları ve stres faktörleri, başa çıkamayacak düzeyde yoğun ve sürekli olduğunda, terapi destek sağlayabilir (Hofmann ve ark., 2012).
- Depresyon belirtileri: Uzun süreli üzüntü, enerji kaybı, uyku ve iştah sorunları ve yaşama karşı ilgi kaybı gibi depresyon belirtileri yaşandığında, terapi bu duyguların yönetilmesine yardımcı olabilir (Cuijpers ve ark., 2013).
- Travma sonrası stres: Bir travma yaşayan kişiler, travma sonrası stres belirtileri yaşayabilir ve terapi bu belirtileri yönetmeye ve iyileşmeye yardımcı olabilir (Powers ve ark., 2010).
- İlişki sorunları: İletişim, güven, bağlanma ve çatışma yönetimi gibi ilişki sorunları yaşayan bireyler, terapi sayesinde bu konuları ele alabilir ve ilişkilerini güçlendirebilir (Lebow ve ark., 2012).
- İşlevsiz düşünce ve davranış kalıpları: Bireyler, hayatlarını olumsuz yönde etkileyen işlevsiz düşünce ve davranış kalıplarını fark ettiklerinde, terapi bu kalıpları değiştirmeye ve daha sağlıklı düşünce ve davranışlara yönlendirmeye yardımcı olabilir (Beck, 2011).
- Düşük özsaygı ve özgüven: Düşük özsaygı ve özgüven, yaşam kalitesini ve başarıyı etkileyebilir. Terapi, özsaygı ve özgüvenin geliştirilmesine yardımcı olabilir (Fennell, 2012).
- Madde kullanımı ve bağımlılık sorunları: Madde kullanımı ve bağımlılık sorunları yaşayan bireyler, terapi ile kullanımı azaltmaya ve yaşamlarında daha sağlıklı seçimler yapmaya yardımcı olabilir (Dutra ve ark., 2008).
- Yeme bozuklukları: Anoreksiya, bulimia ve tıkınırcasına yeme gibi yeme bozuklukları yaşayan bireyler, terapi ile bu sorunları ele alabilir ve daha sağlıklı bir ilişki geliştirebilir (Fairburn ve ark., 2015).
- Kişisel gelişim ve yaşam hedefleri: Bireyler, kişisel gelişimlerini ve yaşam hedeflerini gerçekleştirmekte zorluk çektiklerinde, terapi bu hedeflere odaklanmalarına ve stratejiler geliştirmelerine yardımcı olabilir (Grant, 2014).
Terapiye başvurma ihtiyacı, her bireyin yaşamında farklı şekillerde ortaya çıkabilir ve bu süreç, kişinin yaşam koşulları, geçmişi ve duyarlılıklarıyla ilgilidir. Bireylerin, yaşamlarındaki zorlukları ve duygusal ihtiyaçları göz önünde bulundurarak, terapiye başvurma kararını kendileri için en uygun zaman ve koşullarda vermeleri önemlidir.
Kaynaklar
Beck, J. S. (2011). Cognitive behavior therapy: Basics and beyond. Guilford Press.
Cuijpers, P., Berking, M., Andersson, G., Quigley, L., Kleiboer, A., & Dobson, K. S. (2013). A meta-analysis of cognitive-behavioural therapy for adult depression, alone and in comparison with other treatments. Canadian Journal of Psychiatry, 58(7), 376-385.
Dutra, L., Stathopoulou, G., Basden, S. L., Leyro, T. M., Powers, M. B., & Otto, M. W. (2008). A meta-analytic review of psychosocial interventions for substance use disorders. American Journal of Psychiatry, 165(2), 179-187.
Fairburn, C. G., Cooper, Z., & Shafran, R. (2003). Cognitive behaviour therapy for eating disorders: A “transdiagnostic” theory and treatment. Behaviour research and therapy, 41(5), 509-528.
Fennell, M. J. (2012). Overcoming low self-esteem: A self-help guide using cognitive-behavioral techniques. Hachette UK.
Grant, A. M. (2014). The efficacy of executive coaching in times of organisational change. Journal of Change Management, 14(2), 258-280.
Hofmann, S. G., Asnaani, A., Vonk, I. J., Sawyer, A. T., & Fang, A. (2012). The efficacy of cognitive behavioral therapy: A review of meta-analyses. Cognitive therapy and research, 36(5), 427-440.
Lebow, J. L., Chambers, A. L., Christensen, A., & Johnson, S. M. (2012). Research on the treatment of couple distress. Journal of Marital and Family Therapy, 38(1), 145-168.
Powers, M. B., Halpern, J. M., Ferenschak, M. P., Gillihan, S. J., & Foa, E. B. (2010). A meta-analytic review of prolonged exposure for posttraumatic stress disorder. Clinical Psychology Review, 30(6), 635-641.
Yeni yazılardan haberdar olmak için e-posta listeme kayıt olabilirsiniz. Aşağıdaki kutucuğa e-posta adresinizi yazıp kaydol tuşuna basarsanız her yazı yayınlandığında otomatik olarak bilgilendirileceksiniz.
Anıl Yılmaz
Uzm. Psikolog & Psikoterapist
