Kaygı (Anksiyete) nedir?
Kaygı, beklenen bir problem ile ilgili endişe duymadır; gelecekteki tehdit ile ilgilidir. Korku ise şu anki tehlikeye karşı bir tepkidir. Kaygı, anksiyete sözcüğünün dilimizdeki karşılığıdır.
Panik Atak: Aniden başlayan göğüs ağrısı, ürperme, sıcak basması, tıkanma, nefes darlığı, hızlı ve düzensiz kalp atışı, karıncalanma, uyuşma, aşırı terleme, mide bulantısı, baş dönmesi ve titreme gibi semptomlar ya da birkaçı görülür. Birey, gerçek dışı hissedebilir veya öleceğine dair bir korku yaşayabilir. Panik atak tek başına bir hastalık değil semptomdur.
Panik Bozukluk: Aniden ortaya çıkan panik ataklar sonucunda birey, tekrar panik atak yaşamaktan endişe duyar ve atakları tetiklemiş aktivitelerden, bir kere bile olsa, uzak durur ve panik ata yaşadığı yerlerden kaçınarak gelecekteki olası ataklardan kaçınır.
Agorafobi: Birey yalnız kaldığı ya da uzakta olduğunda aşırı kaygı yaşar. Düşüncelerinde kaçışın imkânsız olacağı veya yardım gelmeyeceğine dair bir korku vardır. Bu nedenle ya bu durumlardan kaçınır ya da güvendikleri birilerinin eşlik etmesini isterler. Hiçbiri etki etmezse yoğun kaygı yaşayarak duruma katlanırlar.
Özgül Fobi: Bu kişiler, özgül nesne veya durumlardan korkarlar. Hayvanlar, fırtınalar, yükseklik, kan, uçak, karanlık en sık görülen türlerdir.
Sosyal Kaygı Bozukluğu: Kalabalık önünde konuşmak ya da performans sergilemek, yemek yemek, yazı yazmak, biriyle konuşmak gibi başkalarının kişiyi yakından görebildiği durumlarda birey aşırı bir kaygı yaşar. Bu aktiviteler rezil olma veya sosyal red korkusunu tetiklediği için, kişi bu durumlardan kaçınır ya da yüksek bir kaygı yaşayarak duruma katlanır.
Yaygın Kaygı Bozukluğu: Sağlık, aile, maddiyat, okul, iş gibi pek çok farklı konu ile ilgili aşırı endişeler, kas gerilmesi, huzursuzluk, çabuk yorulma ve sinirlenme, dikkat ve uyku problemleri gibi fiziksel ve zihinsel şikayetler görülür. Bu neden kişi çoğu zaman gergin veya kaygılı hisseder.
Ayrılma Kaygısı Bozukluğu: Kişi, ebeveynlerinden birine veya hayatlarındaki önemli bir insana bir şey olacağından korktuğu için yalnız kalmakta oldukça zorlanır. Ebeveynlerinin ya da kendisinin öleceği ya da kaybolacağını düşünür. Bu nedenle ayrılma düşüncesi kaygıya, kâbuslara ya da fiziksel şikayetlere yol açabilir.
Tedavi:
Yaşamı olumsuz etkileyen bu tür hastalıkların tedavisinde psikoterapi oldukça etkilidir. Başvurmaktan çekinmeyin!
Anıl Yılmaz
Uzm. Psikolog & Psikoterapist
